Dzień Wszystkich Świętych obchodzony jest w Kościele katolickim od IX w. Wyznaczył je na dzień 1 listopada papież Grzegorz IV w 837 r. W tym dniu wspominani są nie tylko oficjalnie uznani za świętych, czyli beatyfikowani i kanonizowani, ale także wszyscy zmarli wierni, których życie nacechowane było świętością.
Wspólnota Kościół widzi w nich swoich orędowników u Boga i przykłady do naśladowania. Wstawiennictwa Wszystkich Świętych wzywa się w szczególnie ważnych wydarzeniach z życia Kościoła. Śpiewa się wówczas Litanię do Wszystkich Świętych, która należy do najstarszych litanijnych modlitw Kościoła. Obecnie na mogiłach i cmentarzach płoną znicze i świeczki, które są symbolem pamięci o zmarłych. Składamy też ofiary na tzw. wypominki, wypisując imiona zmarłych na kartkach, prosząc, by cały Kościół modlił się za nich.
Dzień Wszystkich Świętych
Odwiedzanie grobów jest zwyczajem znanym niemal wszystkim ludom i przekazywanym z pokolenia na pokolenie. Chrześcijanie podjęli tę tradycję i nadali jej wymiar religijny. Uroczystość Wszystkich Świętych wywodzi się z czci oddawanej męczennikom, którzy oddali życie dla Chrystusa, a których nie wspomniano ani w kanonie mszy świętej ani przy innych okazjach.
Dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny są w Polsce również dniami pamięci narodowej. Płoną więc znicze na cmentarnych kwaterach żołnierskich, na grobach powstańczych, bezimiennych - tak licznych w Polsce - polnych i leśnych mogiłach żołnierskich, na miejscach straceń, przy tablicach pamiątkowych poświęconych pamięci poległych i zabitych we wszystkich wojnach. Płoną również ognie ma grobach ludzi szczególnie zasłużonych dla Polski i jej kultury.
Otwocka nekropolia
Odwiedzając otwocką nekropolię po chwili zadumy nad grobami najbliższych warto odwiedzić też miejsca osób znanych, za życia mających ogromny wpływ na rozwój i promocję naszego miasta, a których doczesne szczątki tu spoczęły. Zapalmy tez symboliczną lampkę pamięci na grobach tych, co polegli w walce za naszą wolność. Takich miejsc na naszym cmentarzu jest bardzo wiele. Groby wspomnianych osób są bardzo różne, jedne z drogocennego kamienia, bogato zdobione a inne skromne niczym spoczywający w nich bohaterowie dawnych lat. Warto pochylić się chwilę nad tymi mogiłami i odmówić symboliczną modlitwę. Dla młodych może to być także wspaniała lekcja historii i pretekst do dalszego zdobywania wiedzy na temat własnego regionu i własnej ojczyzny.
Kwatera I – warto odwiedzić
Przy głównej alei wyłoni nam się grobowiec Fedorowiczów. Spoczywa w nim m.in. zmarły w 1998 r. Antoni Fedorowicz, żołnierz 25 pp. AK, wybitny działacz harcerski, pierwszy Prezydent Otwocka po upadku PRL-u w (w latach 1990-94). Od strony bramy, przy ul. Bema znajdziemy grób szer. Stefana Przybylskiego, żołnierza 15 DP Wielkopolskiej gen. Junga z 1920 r., którego oryginalny grób, zwieńczony pięknym nagrobkiem z czerwonego piaskowca, został kilka lat temu zagospodarowany na nowy pochówek, jednak na boku nowego pomnika jest informacja o pochowanym tu wcześniej żołnierzu.
Kwatera III - najstarsza część cmentarza
Została założona w 1911 r., na gruntach podarowanych przez hrabiego Zygmunta Kurtza z Otwocka Starego (Wielkiego). Na jej terenie mieści się najwięcej grobów wartych odwiedzenia.
W najstarszej części cmentarza znajduje się ołtarz, a wokół niego m.in. groby otwockich proboszczów. Tu miejsce wiecznego spoczynku w rzędzie 13, w grobie nr 147 znalazł zmarły w 1953 r. ks. Ludwik Wolski, proboszcz i budowniczy kościoła p.w. św. Wincentego a’Paulo, odznaczony medalem „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”.
.JPG)
Nie powinniśmy pominąć grobu zmarłego w 1916 r. weterana powstania styczniowego Michała Ślepowron-Skorupki. Jego miejsce wiecznego spoczynku znajduje się w rzędzie C, w grobie nr 137 oraz grobu ppłk. Daniela Dołęga-Kozierowskiego, oficera Legii Rycerskiej I Korpusu Polskiego gen Józefa Dowbór-Muśnickiego w Rosji, zamordowanego w 1918 r. przez bolszewików pod Tambowem w Rosji. Spoczywa on w rzędzie N, w grobie nr 316.
Grobowiec rodziny Kasperowiczów zajmuje miejsce nr 171 w rzędzie 12. Spoczywa tutaj m.in. zasłużony dla Otwocka Edward Kasperowicz, sekretarz Towarzystwa Przyjaciół Otwocka, zmarły w 1954 r. Na skrzyżowaniu głównych alei w rzędzie A, miejsce 118 mieści się grób znanej otwockiej rodziny Cybulskich. Spoczywa tu m.in. Hipolit Cybulski, lekarz naczelny Sanatorium m.st. Warszawy, pionier otwockiej medycyny. Natomiast pod mieszczącym się nieopodal symbolicznym grobem dzieci nienarodzonych przy głównej alei w rzędzie A na miejscu nr 114 znajduje się grób Michała Walentego Brochockiego, członka POW, studenta Uniwersytetu Kijowskiego, zamordowanego przez Niemców w 1917 r.
Galeria zdjęć - Otwocki cmentarz
Kwatera V - wojenna
Jest to kwatera wojenna z lat 1939–45, w której spoczywa ponad 500 żołnierzy Wojska Polskiego i Armii Czerwonej. Składa się z dwóch oddzielonych od siebie, nierównych powierzchniowo części. W mniejszej pochowano polskich żołnierzy poległych w okolicach Otwocka we wrześniu 1939 r. Większość z nich zginęła nad Wisłą próbując w dniach 10-12 września zatrzymać wojska niemieckie na Wiśle, co okazało się niemożliwe do wykonania. W większej części pochowano żołnierzy polskich i radzieckich poległych w okolicach Otwocka i zmarłych na skutek poniesionych ran, w otwockich szpitalach w latach 1944-1945. Głównie spoczywają tutaj żołnierze 1 Armii WP. Żołnierze ci polegli głównie podczas dozorowania linii Wisły od września 1944 r. do stycznia 1945.
Centralna część kwatery wojennej
W centralnej części kwatery, na wydzielonym placu, wznosi się okazały pomnik z ciosanych bloków granitowych, w formie dwóch połączonych ze sobą obelisków. Umieszona jest na nim inskrypcja z mosiężnych liter:
„TU SPOCZYWA 375 ŻOŁNIERZY I OFICERÓW WOJSKA POLSKIEGO I ARMII RADZIECKIEJ (330 ŻOŁNIERZY WP, 45 ŻOŁNIERZY AR), POLEGŁYCH W WALCE Z NAJEŹDŹCĄ HITLEROWSKIM W LATACH 1939 – 1945 ORAZ 115 ŻOŁNIERZY WP ZMARŁYCH NA SKUTEK RAN W SZPITALACH OTWOCKICH W LATACH 1945–1948.”
Jest to jeden z najładniejszych tego typu obiektów w Polsce. Kwatera została założona w 1949 r. obok miejsca pochówku polskich żołnierzy w 1939 r. W latach 70. ubiegłego wieku została gruntownie wyremontowana i zyskała obecny wygląd.
W tej części możemy odwiedzić grób gen. Juliana Filipowicza herbu szlacheckiego „Pobóg”, legionisty, dowódcy Wołyńskiej Brygady Kawalerii, we wrześniu 1939 r. wsławionego bitwą pod Mokrą k. Częstochowy, gdzie podległa mu brygada zatrzymała całą niemiecką dywizję pancerną. Zmarłego w Otwocku w 1945 r.
Nie sposób również przejść obojętnie obok grobu rodziny Iwaszkiewiczów. Zamknięty w ogromnych kamiennych dłoniach Jezus, już z daleka przykuwa uwagę, zachęca by podejść bliżej i zatopić się w modlitwie. Znajduje się w południowej części kwatery, przy alei głównej w rzędzie A, w grobie nr 200.
Kwatera VI
Na tym terenie odwiedzimy miejsce wiecznego spoczynku prof. Stanisława Kalinowskiego, twórcy Obserwatorium Magnetycznego w Świdrze, zmarłego w 1946 r. Grób profesora jest w rzędzie 6, miejsce nr 284. Natomiast przy ogrodzeniu cmentarza, w grobie rodzinnym, spoczywa zmarły w 2022 r. Ignacy Gogolewski, znany i ceniony aktor teatralny i filmowy.
Kwatera XIII
W południowym narożniku kwatery, 1 listopada 1990 r. został odsłonięty Pomnik Ofiar Stalinizmu zaprojektowany przez Annę Szymańską. W zbiorowej mogile, miejscu szczególnej pamięci, spoczywa 397 osób zamordowanych przez NKWD i UB.
Kwatera XV
Od strony ul. 3 Maja, położony jest grób Miry Marianny Kubasińskiej-Nalepy, piosenkarki, wokalistki zespołów Blackout i Breakout, zmarłej w 2005 r. Mira spoczywa w grobie w rzędzie 12.
Kwatera IV
W rzędzie 3, na miejscu nr 55 w grobie rodziny Czaplickich, miejsce wiecznego spoczynku znaleźli m.in.: dr. Władysław Czaplicki – lekarz kolejowy, ordynator sanatoriów Wiśniewskiego i Geislera, przewodniczący Towarzystwa Przyjaciół Otwocka, społecznik, współautor przewodnika po Otwocku z 1906 r., Stanisława Czaplicka - właścicielka pensjonatu, Jerzy Czaplicki – śpiewak operowy, światowej sławy tenor oraz Jerzy Sarnecki - ostatni polski starosta lwowski w 1939 r.
Znani pochowani na otwockim cmentarzu
Na otwockim cmentarzu pochowani są również m.in.: Franciszek Adamkiewicz - założyciel słynnej cukierni i restauracji, Karol Chłond – sekretarz magistratu w okresie międzywojennym, Stefan Dobraczyński - wieloletni prezes „Spójni”, i współautor przewodnika po Otwocku z 1906 r., zasłużony otwocki lekarz Jerzy Durka, na grobie którego znajduje się Madonna wyrzeźbiona przez Dariusza Kowalskiego „Kodara”, autora Bramy Cmentarza Bródnowskiego i tryptyku w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie, podch. Janusz Gabryl - lotnik poległy w obronie Warszawy w 1939 r., ks. dr. Bronisław Grabiński - lekarz naczelny sanatorium m.st. Warszawy, Jan Gręda - naczelnik stacji kolejowej po I wojnie, Maria Herbert - matka poety Zbigniewa Herberta, dr Jan Jobda – burmistrz Otwocka po wyzwoleniu w 1944 r., Witold Kasperowicz - pierwszy burmistrz, Izydor Klimontowicz, burmistrz Otwocka w latach 1919 –1920, Bronisław Migdalski, radny miejski, Franciszek Podolski (założyciel i właściciel pierwszej apteki), Kazimierz Powołański, artysta dramatyczny, Feliks Pulwarski, jeden z założycieli otwockiego gimnazjum, Strzeżymir Rawicz Pruszyński - założyciel Ochotniczej Straży Ogniowej w Otwocku i pierwszy kierownik artystyczny „Spójni”, czyli najstarszego otwockiego stowarzyszenia o kierunku kulturalno-oświatowym, Bogdan Stodulny - artysta malarz, Stefan Russek - pierwszy scenograf, reżyser i „dobry duch” teatru im. Stefana Jaracza.
Zaprezentowany spis osób, w żaden sposób nie wyczerpuje listy miejsc pochówku osób znanych i zasłużonych dla miasta i kraju jakie spoczywają na otwockim cmentarzu. Jego zadaniem jest rozbudzenie ciekawości czytelników i odwiedzenie tych miejsc. Niekoniecznie z okazji Dnia Wszystkich Świętych. Dawne, jak i obecne obchody Święta Zmarłych łączy ta sama, niezmienna idea. Jest nią nieprzemijająca pamięć, dzięki której, zgodnie z sentencją non omnis moriar - nie wszystko w nas umiera.
Galeria zdjęć
Zaproszenie na spacer po otwockim cmentarzu
Osoby chcące razem ze mną odbyć spacer po otwockim cmentarzu i odwiedzić wspomniane w artykule groby zapraszam 9 listopada o godz. 14.00. Będę czekał na Państwa przy I bramie od strony ul. Andriollego.
Napisz komentarz
Komentarze