Dzień Tchoukballa

– Przyjechałem do Otwocka w pierwszej kolejności podczas mojej trasy w Polsce, ponieważ wyjątkowo cenię sobie waszą drużynę „Jastrzębie Śródborów”. Jest to pierwsza młodzieżowa drużyna w waszym kraju, która zaczęła rozwijać poważną karierę za granicą. Poza tym, w roku ubiegłym zdobyliście puchar Mistrza Polski, więc dla mnie jest prawdziwym zaszczytem odwiedzić was w waszej siedzibie – powiedział Chris Huang. 

Jest to już jego trzecia wizyta w Polsce i początek światowego tournée, obejmującego 55 krajów, w których działają lokalne związki tchoukballa. Jako najważniejszy przedstawiciel organizacji zajmującej się tą dyscypliną sportu, Chris Huang niestrudzenie podróżuje po świecie promując grę, prowadząc liczne kursy trenerskie i treningi pokazowe.

W przerwie treningu z drużyną UKS Jastrzębie – Śródborów mieliśmy okazję porozmawiać z prezesem Chrisem Huangiem o tym, co jest szczególnie fascynującego w tchoukballu i co trzeba zrobić, aby ta gra stała się bardziej popularna w Polsce (tłumaczką rozmowy jest Katarzyna Siciarz, nauczycielka języka angielskiego w Szkole nr 2 w Otwocku).

Skąd wziął się tchoukball w Otwocku?

Pierwszą polską organizacją zajmującą się grą w tchoukball było Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Tchoukball.pl z siedzibą w Warszawie, założone w marcu 2008 roku. Organizacja stała się oficjalnym przedstawicielem Polski w strukturach światowych z prawem powoływania krajowej reprezentacji. Tchoukball.pl to także pierwszy polski klub, który zaczął prowadzić treningi pokazowe i pomaga zakładać lokalne stowarzyszenia dla propagowania tej gry.

A jak to się zaczęło w Otwocku? - Obecna podstawa programowa wymaga od nauczycieli WF adaptowania na potrzeby ich zajęć mniej znanych dyscyplin sportowych. Szukając takiej dla nas, trafiliśmy na informację o tchoukballu, który był w tamtym czasie grą bardzo mało popularną w Polsce. Razem z moją koleżanką Anną Dębską pojechaliśmy na trening organizowany przez stowarzyszenie Tchoukball.pl, gra nam się bardzo spodobała i postanowiliśmy, że nasza szkoła będzie specjalizowała się właśnie w tchoukballu. Zaczęliśmy organizować lokalne treningi i turnieje, potem poszliśmy jeszcze o krok dalej i w roku 2017 powołaliśmy Uczniowski Klub Sportowy o nazwie „Jastrzębie - Śródborów”, którego misją jest rozwijanie i promowanie tchoukballa w regionie. No i tak to się zaczęło… - opowiada Paweł Łyżwa, nauczyciel wychowania fizycznego w otwockiej Szkole Podstawowej nr 2.

Jastrzębie rządzą!

Początkowo otwoccy Jastrzębie posługiwali się pożyczonym sprzętem do tchoukballa, później klub otrzymał dofinansowanie od Rady Miasta Otwocka na zakup własnych piłek i bramek. Już po kilku latach treningu pojawiły się pierwsze sukcesy sportowe. Jednym z największych osiągnięć w tym czasie było zdobycie złotego oraz brązowego medalu (startowały dwie drużyny) w turnieju Tchoukball Geneva Indoors w Genewie w grudniu 2019 roku. 

Prawie każdego roku drużyna wyjeżdżała na zagraniczne zawody i zdobywała cenne nagrody. W szkole można podziwiać gablotę, gdzie zgromadzono zdobyte puchary i inne trofea. Do najnowszych wyróżnień należą: 2 miejsce na Festiwalu Tchoukballa im. Hermanna Brandta w Rimini w kategorii do lat czternastu (2022), 1 miejsce w turnieju Tchouk High Five w Nowej Soli (młodzież do lat piętnastu, 2024) oraz Mistrzostwo Polski w kategorii do lat dwunastu w roku 2023. Ta ostatnia nagroda jest szczególnie cenna, ponieważ w tymże roku odbyły się pierwsze w historii rozgrywki tchoukballa na szczeblu krajowym.

- Nasza drużyna kilkukrotnie otrzymała wyróżnienie Drużyny Roku w Plebiscycie Izby Przedsiębiorców Powiatu otwockiego, zawodnicy byli też regularnie powoływani do Młodzieżowej Reprezentacji Polski. W tej roli zdobyliśmy Brązowy medal Młodzieżowych Mistrzostw Europy Castellanza 2018 oraz siódme miejsce w Młodzieżowych Mistrzostwach Świata w Tchoukballu w Singapurze w roku 2019. A w roku bieżącym w grudniu po raz kolejny wybieramy się do Genewy na zawody Tchoukball Geneva Indoors - dodaje Paweł Łyżwa.

Trudne słowo „Tchoukball”

Tchoukball (wymawiamy „czukbol”) to sport halowy, w który grają dwie drużyny mające po 7 zawodników. Gra została wymyślona i opracowana na początku lat 70. XX wieku przez szwajcarskiego lekarza i biologa Hermanna Brandta. Dzisiaj najpopularniejsza jest w Szwajcarii, Singapurze i na Tajwanie, jednak po ponad 50 latach stała się sportem międzynarodowym z lokalnymi federacjami w ponad 60 krajach. Jest zarządzana przez Międzynarodowy Związek Tchoukballa (FITB – skrót pochodzi od nazwy francuskiej: Fédération Internationale de TchoukBall), utworzony w 1971 roku. Chris Huang jest prezesem FITB po raz drugi – poprzednio w kadencji 2009–2017 i obecnie od roku 2021.

W tchoukball gra się piłką o wymiarach takich samych jak ta do piłki ręcznej, w hali wyposażonej w dwie specjalne ramy z naciągniętą elastyczną siatką, pełniące rolę bramek. Drużyny zdobywają punkty rzucając piłkę do bramki w taki sposób, żeby po odbiciu dotknęła podłogi boiska bez przechwycenia przez drużynę przeciwną. Intrygująca nazwa gry pochodzi od dźwięku wydawanego przez piłkę odbijającą się od ramy, który ucho ludzkie odbiera jako odgłos „czuk!”. Warto dodać, że bramki nie są przypisane do drużyn, zatem w trakcie gry można atakować dowolną z nich. 

- Gra jest bezkontaktowa, dzięki czemu ryzyko kontuzji jest minimalne. Liczy się szybkość, wytrzymałość, siła rzutu piłką, ale także spryt, myślenie i taka strategia strzelania w bramkę, aby piłki nie przejęli przeciwnicy – mówi Anna Dębska, nauczycielka WF w Szkole Podstawowej nr 2 w Otwocku. – Tchoukball nie wymaga szczególnych warunków fizycznych, a poruszanie się po boisku jest całkowicie naturalne. Gra polega na bieganiu, podaniach, chwytach i rzutach piłką, jest całkowicie pozbawiona elementów agresji, dlatego wręcz idealna dla młodzieży i uważam, że w każdej szkole powinny zostać wprowadzone zajęcia w tej dyscyplinie – podsumowuje.